Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, TBMM Genel Heyeti’nde bakanlığının 2025 yılı bütçesine ait konuştu.
Işıkhan yakın vakitte açıklayacakları Ulusal İstihdam Stratejisi’nin, “yeni devirde çalışma hayatının temel taşlarını oluşturacak bir maksatla hazırlandığını; bu stratejiyle, dijital ve yeşil dönüşümün getirdiği fırsatları değerlendirirken ortaya çıkan zorluklara karşı iş gücü piyasasında marifet ahengini sağlamayı, eğitim ve istihdam ortasındaki bağı daha da güçlendirmeyi, toplumsal müdafaa sistemlerini, istihdamı teşvik edecek bir yapıda tekrar kurgulamayı ve kırsal alanlarda ekonomik çeşitliliği artırarak sürdürülebilir istihdam fırsatları yaratmayı” hedeflediklerini söyledi.
İşsizlik oranının, son 18 aydır tek hanelerde seyrettiğini ve Orta Vadeli Program gayeleriyle ahenk içinde ilerlediğini belirten Işıkhan, “Önümüzdeki 3 yıllık süreçte istihdamı, yıllık ortalama 758 bin kişi artırmayı ve iş gücüne katılma oranlarında beklenen artışa karşın işsizlik oranını kalıcı olarak tek haneli düzeylere çekmeyi hedefliyoruz. Ayrıyeten, genç nüfusumuzun iş gücü piyasasına dahil olması konusunda da kıymetli adımlar atıyoruz” diye konuştu.
TÜİK datalarına nazaran genç işsizlik oranının son 5 yılda 8,6 puan azalarak ekim ayı prestijiyle yüzde 16,6 düzeyine gerilediğini söyleyen Işıkhan, “Ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranı da dikkat cazibeli bir biçimde azalmaktadır. 2020 yılına kıyasla 2,1 puanlık bir düşüşle yüzde 26,3 düzeyine gerileyen bu oran, gençlerimizi daha fazla eğitim ve iş imkanıyla buluşturduğumuzun somut bir adımıdır” dedi.
Asgari fiyat artırımına değinen Işıkhan, “Asgari fiyat yalnızca çalışanlarımızın hayat standartlarını belirlemekle kalmayıp birebir vakitte toplumsal adaletin ve ekonomik büyümenin sağlanmasında da kritik bir ehemmiyete sahiptir. Bakanlık olarak bu gerçeğin şuuruyla hareket ediyor, minimum fiyatın hem çalışanlarımız hem de patronlarımız için istikrarlı bir formda belirlenmesini sağlamak için azami bir uğraş gösteriyoruz” sözlerini kullandı.
Asgari Fiyat Tespit Kurulu’nun 2025 yılı taban fiyatını belirlemek üzere ikinci toplantısını 16 Aralık Pazartesi günü yapılacağını hatırlatan Vedat Işıkhan, “Ayrıca, emekçilerimizin gelirlerini artırma hedefiyle başlattığımız minimum fiyat dayanağını gerektiği noktada güçlendirdik. 2024 yılı itibariyle bu takviyesi aylık 700 liraya çıkardık. Yılın birinci 9 ayında yaklaşık 1,5 milyon iş yerine bedelli arkadaşlarım, toplamda 38 milyar lira minimum fiyat dayanağı sağladık. 2025 yılında geçerli olacak taban fiyatı belirleme sürecinde de çalışanlarımızın refahını artırırken patronlarımızın rekabet gücünü koruyacak istikrarlı bir tahlil için kararlılıkla çalışıyoruz. Şimdiden alınacak kararın ülkemize, patronlarımıza ve çalışanlarımıza güzel olmasını temenni ediyor, Kurul çalışmalarının muvaffakiyetle sonuçlanmasını diliyorum” dedi.
2024 yılı Temmuz ayında en düşük devlet memuru aylığının 39 bin 177 liraya yükseldiğini söyleyen Işıkhan, “Bu muvaffakiyet hükümetimizin kamu çalışanlarına yönelik hassaslığını açıkça ortaya koymaktadır. 2025 yılı için kamu görevlilerimize ve emeklilerimize yüzde 6 artı yüzde 5 oranında artırım yapılması karara bağlanmıştı. Enflasyon farklarının yüksek olması durumunda farkın maaşlara eklenmesiyle kamu görevlilerimizin alım gücünü muhafazaya yönelik kararlılığımız sürecektir. 2025 yılında gerçekleştireceğimiz toplu mukavele görüşmeleriyle 2026 ve 2027 yıllarını kapsayacak formda kamu görevlilerimizin mali ve toplumsal haklarını yine masaya yatırıyor inşallah 2025 yılında da tüm tarafların mutabık kalacağı sonuçlara ulaşmayı hedefliyoruz” formunda konuştu.
Sendikalaşma oranına değinen Işıkhan, “2013 yılında yüzde 9,21 düzeylerinde olan emekçi sendikalaşma oranı 2024 yılı prestijiyle yüzde 14,80 düzeylerine yükselmiştir. Kamu görevlilerinde ise 2002 yılında yüzde 47,94 olan sendikalaşma oranı 2024 yılında yüzde 75,18 düzeylerine çıkmıştır. Sendikal haklara ve çalışan haklarına yönelik karşıtlıklarda bakanlık olarak devreye giriyoruz. 31 Mart 2024 tarihinde yapılan lokal seçimlerden sonra idareleri değişen belediye çalışanlarından Rehberlik ve Teftiş Başkanlığımıza, sendikalardan ve çalışanlardan toplu iş mukavelesi kararlarının uygulanmaması, toplu personel çıkarılması, sendikal özgürlüklerin engellenmesi, mobbing ve eşitlik unsuruna terslik konularında ihbar ve şikayet müracaatlarında bulunulmuştur. Yapılan incelemelerde Van ve Iğdır belediyeleri başta olmak üzere bunlara bağlı iştirakler hakkında idari para cezası uyguladı; nerede personel hakları? Bakın, cürüm teşkil eden konularla ilgili olarak savcılıklara cürüm duyurusunda bulunuldu” sözlerini kullandı.
İşçi güvenliği konusunda kıymetli önlemler aldıklarını savunan Vedat Işıkhan, şunları söyledi:
“İş sıhhati ve güvenliği alanında alınan önlemler ve uygulanan siyasetler sayesinde iş kazalarına bağlı mevt oranları 2002’den bu yana değerli ölçüde azalmış, bilhassa yüksek risk taşıyan kesimlerde fark yaratılmıştır lakin bu muvaffakiyetler bizim için kâfi değildir. İş sıhhati ve güvenliği konusundaki vizyonunu daha da ileriye taşıyacak Ulusal İş Sıhhati ve Güvenliği Strateji Belgesi’ni oluşturmak için kapsamlı bir çalışma süreci başlattık. 2025 yılında Ulusal İş Sıhhati ve Güvenliği Kurulu’nu toplayarak tüm tarafların iştirakiyle kapsayıcı bir yaklaşım benimseyeceğiz. Öteki yandan, 2025 yılını inşallah, seferberlik hâlinde, geleceğimiz olan çocuklarımız ve gençlerimiz için okul öncesinden başlayarak iş sıhhati ve güvenliği kültürünü yerleştirecek faaliyetlerle geçirmeyi hedefliyoruz. Bu kapsamda, eğitim müfredatlarını güncellemekten farkındalık kampanyalarına kadar geniş bir yelpazede çalışmalarımızı sürdüreceğiz.”
“SGK gelirlerinin sarfiyatları karşılama oranı 2002’de yüzde 71,5 iken, 2024 sonunda yüzde 95,7 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir” diyen Işıkhan, “Prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sıhhat masraflarını karşılama oranı 2002’de yüzde 60,9 iken 2024 yılı sonunda yüzde 74,8 olarak varsayım edilmektedir. 2023 ve 2024 devrinde 2 milyon iş yeri ve 13 milyon sigortalı için toplam 470 milyar lira dayanak verdik. Toplumsal güvenlik kapsamını yüzde 99 düzeylerine ulaştırdık. Faal sigortalı sayısı 2002’de 12 milyon iken bugün 26 milyona yükselmiştir. Kayıt dışı istihdam oranı 2002’de yüzde 52 iken 2024’te 27,75’e inmiştir” diye konuştu.
2024 yılının “Emekliler Yılı” ilan edildiğini hatırlatan Işıkhan, “Yılbaşında inşallah emeklilerimizin aylıklarında yasal düzenlemeler uyarınca gereken artışlar yapılacaktır” dedi.
SGK’nin alacakları ve prim borçları hakkında bilgi veren Işıkhan, “Kapsamlı ve sürdürülebilir toplumsal güvenlik sistemi için SGK’nın prim gelirlerinin tahsilatı bizim için epey kıymetlidir. Bu yılın birinci aylarında açıkladığında belediyelerin toplam 96 milyar liralık prim borcu vardı, bugünkü prim borcu yaklaşık 160 milyara yükselmiştir. SGK’nın 2024’ün birinci dokuz ayındaki prim geliri ise 2 trilyon 15 milyar liradır. Özel dal patronlarından olmak üzere, 11 aylık müddette yaklaşık 46,6 milyar lira tahsilat gerçekleştirdik. Bu tahsilatın 11 milyar 750 milyonluk kısmı belediye prim borçlarıdır” biçiminde konuştu.
(HABER MERKEZİ)