Pek çok farklı sebepten ötürü hastanın organlarından birinin misyonunu sağlıklı bir formda yerine getirememesi, kişinin hayat kalitesi düşüren ve çoğunlukla hayat işlevlerini etkileyen bir durumdur. Medikal tedavi yolları ile güzelleştirilmesi mümkün olmayan organın, transplantasyon usulü ile donörden alıcıya nakledilmesi organ nakli olarak tanımlanır. Pekala, Organ bağış ve nakil haftası ne vakit? Organ Bağışının kıymeti nedir? ayrıntılar haberimizde…
ORGAN BAĞIŞ VE NAKİL HAFTASI NE VAKİT?
Ülkemizde her yıl 3-9 Kasım Organ ve Doku Bağışı Haftası kutlanmaktadır. Yasal dayanağa sahip olmasına karşın organ ve doku nakli hizmetlerinin geliştirilmesinde en kıymetli konu organ ve doku bağışının temini, bu bağışın artırılması için kamuoyunda bu mevzudaki bilgi eksikliğinin giderilmesi, organ bağışı şuurunun geliştirilmesi ve halkın organ ve doku bağışı konusunda teşvik edilmesi gereklidir. Bu mevzuda bütün eğitim kurumlarına, basına ve sivil toplum kuruluşlarına değerli misyonlar düşmektedir.
Türkiye’de organ bağışı ve nakli sayılarının yetersizliği son devir organ yetmezliği nedeniyle tedavi görmekte olan birçok hastanın organ beklerken hayatını kaybetmesine neden olmaktadır. Hastaların hayat müddeti ve kalitesinde, ülke iktisadı ve iş gücünde ağır kayıplara yol açan kelam konusu organ yetmezlikleri kıymetli bir sorun olarak gündemdeki yerini korumakta olup, organ bağışı ve nakli sayılarının artırılması hedeflenmektedir.
ORGAN BAĞIŞININ EHEMMİYETİ NEDİR?
Toplum üzerinde organ bağışı hakkındaki en büyük kaygılardan biri, kişinin organ bağışçısı olduğunun öğrenilerek makus niyetli bireyler tarafından bu bilginin kullanılmasıdır. Bu çeşit gerçek olmayan söylentiler yüzünden pek çok kişi organ bağışından vazgeçmektedir. Kişinin organ bağışçısı olup olmadığını sadece Sıhhat Bakanlığı yetkilileri bilir. Münasebetiyle rastgele bir kişinin, organ bağışçısı olup olmadığının üçüncü şahıslar tarafından öğrenilmesi mümkün değildir. Organ nakli canlıdan canlıya ya da kadavradan yapılabilir. Canlıdan canlıya organ nakli ekseriyetle böbrek, karaciğer ve akciğer üzere organlar için uygulanır. Çoğunlukla aile içindeki bireyler ortasında yapılan bu nakil tipi, hastanın hayati tehlikesinin olduğu ve ilgili organın nakil yolu ile yenilenmesi sayesinde güzelleşme mümkünlüğünün belirlenmesinden sonra yapılır. Bu durumda hastaya istekli olarak organ bağışlayacak olan kişi, sıhhat taramalarından geçirilir. Kan ve doku ahengi denetim edilir. Bağışçı, tek böbrek ile hayatını devam ettirebileceğinden böbreğinin biri hastaya nakledilir. Karaciğer ve akciğer üzere organlar ise bağışçıdan büsbütün alınmaz. Bunun yerine ilgili organın bir kısmı alınarak hastaya nakledilir. Organ bağışının kıymeti bu noktada ortaya çıkar. Canlıdan canlıya yapılan nakillerde, az da olsa bağışçı için risk bulunur. Bu durum organ bağışının ne derece değerli olduğunun da bir ispatıdır. Toplum bazında gereğince organ bağışı olması durumunda canlıdan canlıya doku ve organ nakli oranı epey alt düzeylere iner. Donörün hayattayken bağışçı olması durumunda ilgili doku ve organlar, organ nakli bekleyen hastalar için büyük bir umut olur. Bilhassa kalp ve pankreas üzere hayati organların nakli canlıdan canlıya nakli mümkün değildir. Bu organlara muhtaçlığı olan şahısların hayata tutunmasının tek yolu bağışçılardır. Kişinin beyin vefatının gerçekleşmemesi durumunda organlarının alınması ise mümkün değildir.
ORGAN BAĞIŞI NASIL YAPILIR?
18 yaşını dolduran ve akıl sıhhati yerinde olan herkes organ bağışçısı olabilir. Gönüllülük temeline dayalı olan organ bağışında bağışçı olmak için sıhhat müdürlüklerine, devlet ve özel hastanelerin organ bağışı koordinatörlerine ya da sıhhat ocaklarına başvurulmalıdır. Bu noktalarda organ bağışı formu doldurulduktan sonra bağışçıya organ bağış kartı verilir. Kişinin bağışçı olduğuna dair bilgi, Sıhhat Bakanlığı Organ ve Doku Bağışı Bilgi Sistemi’ne girilir. Bağışçının beyin vefatının gerçekleşmesinin akabinde son kararı aile vereceğinden organ bağışçısının, doku ve organlarını bağışlamak istediğine dair bilgiyi ailesi ile paylaşılması da son derece değerlidir. Kişi dilediği vakit birebir kurum ve kuruluşlara başvurarak organ bağışçısı olmaktan vazgeçebilir. Her yıl 3-9 Kasım tarihlerinde kutlanan organ bağışı haftası, toplum bazında organ bağışının kıymetinin anlatıldığı ve toplum şuurunun artırılmasının hedeflendiği bir devirdir.
Siz de organ bağışçısı olarak, bir ya da birden fazla kişinin yaşama tutunmasına baht tanıyabilirsiniz. Organ ve doku bağışı hakkında en yakın sıhhat kuruluşuna başvurarak daha detaylı bilgi alabilir ve ilgili yerlere başvurarak organ bağışçısı olabilirsiniz.