Milliyet.com.tr/ÖZEL Minimum fiyatlı ve üzerinde maaş alan milyonlarca kişi yeni yılda yapılacak olan artırımı merak ediyor. Maaşları belirlemede değerli bir kriter olan enflasyon verisi yeni haftada açıklandı. Buna nazaran ekimde aylık enflasyon yüzde 2,88 düzeyinde artarken yıllık enflasyon yüzde 48,58 düzeyinde gerçekleşti.
S&P’DEN ÇARPICI TABAN FİYAT YORUMU
Geçtiğimiz haftanın en değerli gelişmesi ise kredi derecelendirme kuruluşu S&P’nin Türkiye’nin kredi notunu artırmasıydı. Not artırımı sonrası S&P yöneticisinden minimum fiyatla ilgili çarpıcı bir yorum geldi. Yapılan açıklamada, taban fiyatın enflasyon amacı ile bu yılın sonundaki enflasyon ortasında bir ortalamada artırılması gerektiği belirtildi. Kurum yıl sonu enflasyonunun yüzde 44 düzeylerinde gerçekleşeceğini öngörürken, 2025 yılı gaye enflasyon olan yüzde 17.5 oranı değerlendirildiğinde minimum fiyata yüzde 30 artırım yapılması gerektiğini belirtti.
HÜKÜMETTEN ENFLASYONA EZDİRMEME SÖZÜ
Cumhurbaşkanı Erdoğan maaş artırımlarıyla ilgili evvelki beyanatlarında çalışanları enflasyonun altında ezdirmeyeceklerini söylemişti.
Asgari fiyatla ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, “Geçen yıl aralık ayında izlediğimiz yol neyse, bu yıl da tıpkı halde ilerleyeceğiz. Enflasyona ezdirmeyecek, vatandaşın satın alma gücünü koruyacak bir fiyat düzeyinde muahedeye varılmasını dilek ediyorum” demişti.
PAZARLIK HANGİ SAYIDAN BAŞLAR?
Peki taban fiyatı belirlerken masada hangi seçenekler olacak? Personel ve patron kesiti pazarlıklara hangi sayı üzerinden başlar? Taban fiyatta en güçlü beklenti ne? Mevzuyla ilgili tüm merak edilenleri açıklayan Yeminli Mali Müşavir Ahmet Kurtuluş şu sözleri kullandı: “Son yıllarda karşımıza çıkan en sıkı pazarlık masasıyla karşı karşıya kalacağımızı daha evvel milliyet.com.tr’ye yaptığım değerlendirmelerimde belirtmiştim. Pazarlık masası derken 2025 yılı minimum fiyatını belirleyecek olan Taban Fiyat Tespit Komisyonu’ndan bahsediyoruz. 5 emekçi temsilcisi, 5 patron temsilcisinin ve 5 hükümet temsilcisinin yer alacağı kurul Aralık ayı içinde toplanıp son kararını verecek.
Bu yılı öbür yıllardan ayıran en değerli fark hükümet temsilcilerinin alacağı tavır olacak. Uzun yıllardır komite enflasyon oranında bir artırım verileceğini bilerek masaya otururlardı. Bunun üzerinde refah hissesi verilip verilmeyeceği, verilirse ne oranda verileceği pazarlık konusu olurdu.
Ancak bu yıl gerçekleşen enflasyon değil de beklenen enflasyon üzerinden minimum fiyata artırım yapılması planlanıyor. OVP’ye nazaran 2025 yılı enflasyon amacı %17,5 olarak güncellendi. Bu oran üzerinden hareket edildiğinde pazarlığın 20.000 TL üzerinden başlaması bekleniyor. Bu bahiste hükümetin yanında patron tarafını bulması sürpriz olmayacaktır.
İŞÇİ TARAFI NE TALEP EDECEK?
İşçi tarafı ise evvelki yıllarda olduğu üzere enflasyon üzerine refah hissesi artışı talebiyle masaya oturacaktır. Yıl sonu enflasyonunun 40-45 bandında gerçekleşeceğini, Ekim ayında 20.432 TL’ye yükselen açlık sonunu göz önünde bulundurduğumuzda personel tarafının %50 artışla 25.503 TL talebiyle masaya oturacağını düşünüyoruz.
OY BİRLİĞİ İLE KARAR ÇIKMASI MÜMKÜN MÜ?
Makasın bu kadar açık olduğu devri uzun vakittir yaşamıyorduk. Münasebetiyle uzlaşmayla masadan kalkılması çok sıkıntı görünüyor. Unutulmamalı ki geçen yıl %49,25 oranında yüksek bir artırım oranı belirlenmesine rağmen oy birliğiyle belirlenmemişti. Patron ve hükümet temsilcilerinin oy çokluğuyla taban fiyat belirlenmişti. Ben minimum fiyatın patron temsilcileri ve hükümet temsilcilerinin oy çokluğuyla belirleneceğini düşünüyorum.
NE KADAR ARTIRIM OLUR?
Yıl sonu enflasyonun 40-45 bandında gerçekleşeceğini düşünüyoruz. 2025 yılı için ise beklenen enflasyon %17,5 olarak güncellendi. İktisat idaresi enflasyona nazaran taban fiyat artışı yapmak istiyor. Bu iki kriterin ortasında bir artırım oranı belirleneceğini ve yaklaşık %30’luk artışla 2025 yılı minimum fiyatının 22.102 TL olarak belirleneceği kanaatindeyim.