İran’ın, müzakerelerde çözülemeyen üç bahiste ABD’den esneklik göstermesini, bunların mutabakat metninde yer almasını ve muahedenin devamının garanti altına alınmasını sağlayacak teminatlar beklediği tabir edildi.
İran ile nükleer müzakereler
İran ile 2015’te imzalanan nükleer mutabakatın tekrar tam manasıyla uygulanmasını sağlama ve ABD’nin mutabakata dönüşünün ele alındığı nükleer görüşmeler, Nisan 2021’den bu yana aralıklarla Viyana’da yapılıyor.
Viyana’da Rusya, Çin, Almanya, Fransa, İngiltere ve İran’dan üst seviye temsilcilerin iştirakiyle yapılan müzakerelere eski ABD Lideri Donald Trump devrinde 2018’de mutabakattan tek taraflı çekilen Washington, AB aracılığıyla dolaylı iştirak sağlıyor.
Washington, Tahran’ın mutabakattaki taahhütlerine geri dönmesini isterken, İran nükleer muahededen ayrılan taraf olarak öncelikle ABD’nin muahedeye dönerek tüm yaptırımları kaldırmasını ve mutabakattan tekrar ayrılmayacağına dair garanti vermesini talep ediyor. İran ayrıyeten son mutabakat için nükleer programıyla ilgili memleketler arası “siyasi soruşturmaların” kapatılmasını istiyor.
AB Dış İlgiler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Borrell’in 25 Haziran’daki Tahran ziyaretinde, ABD ile İran ortasında AB aracılığıyla yapılan dolaylı görüşmelerin Doha’da sürdürülmesine karar verilmişti. 29 Haziran’da yapılan görüşmelerde de ilerleme sağlanamadığı açıklanmıştı.
Borrell, 20 Temmuz’da İran ile ABD ortasındaki uyuşmazlığı çözmek için taraflara yeni bir taslak metin sunduğunu duyurmuştu. Tahran ve Washington idareleri de AB’nin sunduğu yeni tahlil tekliflerini olumlu karşıladıklarını ilan etmişti.
Müzakerelere yine başlamak için 4 Ağustos’ta tekrar Viyana’da toplanan taraflar, dört gün süren görüşmelerde az da olsa ilerleme kaydedildiğini açıklamıştı.