Müzik hayatına 13 yaşında başlayan Mehmet Ünal, bestekar ve yeni medya sanatkarı olarak bilhassa son yıllarda hem görsel hem de işitsel manada dijital sanatlar alanında isminden sıklıkla kelam ettirmeye devam ediyor. Ünal, geçtiğimiz ocak ayında Türkiye’nin birinci yüzde 100 elektrikli yerli arabasını yollara sürmeye hazırlanan Togg için bestelediği lansman müziği ile çokça konuşulan bir projeye daha imza atmıştı. Togg, geleceğe bakışını vurgulayan “Transition Concept Smart Device” ismini verdiği konsept arabasını, yapay zekâ algoritmasıyla bestelenen bir yapıtla tanıtmış ve klasik Türk müziğinde bilimsel ölçüm ve hesap yapmaya yönelik yazılım geliştiren Prof. Dr. Barış Bozkurt’un datalarını kullanarak, 2500 yapıttan yapay zeka algoritmasıyla melodik, ritmik ve tınısal açıdan yeni varyasyonlar elde etmişti. Ünal’ın Togg ile iş birliği sürat kesmeden devam ediyor. Togg’un iş ortaklarından biri olan Neva XR şirketi ile birlikte Togg araçları için yeni kuşak bir araç içi uygulaması geliştiriyor. Türkiye’nin yerli arabasını piyasaya sürmeye hazırlanan Togg’un ekosisteminde büyük bir rol oynayacak olan bu taşınabilir uygulama “Trumore” geçtiğimiz günlerde resmi olarak duyuruldu.
SANAT İÇİN YENİ BİR MECRA
Yeni otonom süreçlerinin de başlamasıyla birlikte araç içi ekranların büyümesi ve araçlardaki entertainment yani cümbüş sistemlerinin gelişmesi, dijital sanatlar için yepisyeni alanlar açıyor. Biliyorsunuz Togg’un araçlarına araba yerine, ‘akıllı cihaz’ deniyor. Zira cep telefonların başına gelen değişimden sonra sıra arabalara geldi. “Togg ile birlikte arabalar yepisyeni bir şeye dönüşmeye başladı” diyen Ünal, birlikte yeni çıkacak olan Türkiye’nin arabasında çalışan bir dijital sanat uygulaması geliştirdiklerinin muştusunu veriyor.
Mobiliteyi ferdî, son derece ayrıcalıklı ve duygusal olarak güçlü bir tecrübe haline getirmek için NFT, yapay zekâ ve üç boyutlu müzik üzere yenilikçi teknolojileri kullanan Togg, yeni geliştirdikleri dijital sanat uygulaması ile akıllı aygıtların içinde yepisyeni bir mecranın kapılarını açıyor. Dünyada birinci kez uygulanan bu öncü teşebbüsüyle Togg, dijital sanata ve şahsileştirilmiş seyahatlere yeni bir taraf veriyor. Sanatkarlar, dijital sanat uygulaması sayesinde yapıtları bu yesyeni mecrada sergileyebilecekler. Kullanıcılar ise bu yapıtlara sahip olabilecek yahut kendilerine ilişkin NFT koleksiyonlarını otomobilin içerisinde sergileyebilecekler. Dijital sanatın artık arabaların içerisine kullanmaya başladıklarını söz eden Olağan ki uygulama yalnızca araba içerisinde kalmayacak. Uygulama araba içerisinde doğacak ancak gelişen teknolojiyle, diğer alanlara yanlışsız da sıçramaya başlayacak. Ünal, “Aslında arabalarımız yollarda gezen sanat galerilerine dönüşecek. Her bir araba artık bir galeri olacak” diyor. Ünal, sanatkarlar olarak onları en çok heyecanlandıran bahsin yeni bir mecranın doğuşuna şahitlik etmek olduğunu belirtiyor. “Nasıl ki Instagram bundan yirmi yıl evvel bir mecra sayılmıyordu, internet bir mecra sayılmıyordu lakin bugün bütün yapıtları internette görebiliyoruz. Tıpkı formda akıllı aygıtların içini de yeni bir mecra olarak ortaya çıkardık. Sanatın araçların içerisine giriyor olması hakikaten önemli” diyen Ünal, gurur duyduğu şeyin öncelikle sanat, bilim ve teknolojiyi bir ortaya getiren bu üzere uygulamaların akıllı aygıtların ayrılmaz bir modülü haline gelmesi olduğunu vurguluyor.
ANADOLU MİRASI TOGG İLE SERGİLENECEK
Togg içerisindeki dijital sanat uygulaması, yalnızca soyut sanatlar yapmakla kalmıyor. Ünal, yeni bir akım oluşturmak üzere olduklarını söylüyor ve şu anda “Anadolu Mirası” isimli bir koleksiyon üzerinde çalıştıklarını belirtiyor. Bu koleksiyon sayesinde, Türk sanatlarını ve bu topraklarda gerçekleşmiş sanat akımlarını dijital ortama taşıyacaklar. Ünal, “Bizim topraklarımız sahiden yaratıcı insanların ve yeteneklerin doğduğu bir yer” diyor ve Refik Anadol, Memo Akten, Candaş Şişman, İtimat Çözer ve Can Büyükberber üzere sanatkarların tüm dünyada tanınan ve ürettikleri eserler ile isimlerinden çok kelam ettiren sanatkarlar ortasında olduğunu söylüyor. “Bu kıymeti Türkiye’de bulunan bir arabada görmek de şaşırtan olmayacaktır. Türkiye’den çıkan sanatkarlarının ürettiği eserler de Anadolu’dan çıkmış eserler üzere bizim mirasımızın bir kesimi. Geliştirdiğimiz uygulama sayesinde dünyaya akıllı bir aygıt ve kendi kültürümüzü ulaştıracağız. Bu çalışmanın özünde, kendi kültürümüzü dünyaya ulaştırmak” diyor.
YOLCULUĞUNUZA DAİR DİJİTAL MAGNET
HER ANI BİRİCİK: MOMENT
Ünal tarafından tasarlanan ve geçtiğimiz günlerde sanatseverlerle buluşan bir öbür proje ise “Moment”. Biyolojik hayattan ilham alan Moment, canlıların yaptığı üzere bilgileri alıp daima işleyen, hiç tekrar etmeyen, yenilenen ve daima evrim geçiren eşsiz interaktif bir tecrübe sunuyor. Ekranın önünde yer alan sensörlerle gerçek vakitli kamera imajını simülasyona dâhil eden Moment; ortamın renklerine bürünüyor, vücut formlarına nazaran şekilleniyor. Tüm canlılar üzere vakti takip ederek farklı görsel ve işitsel yansılar yaratıyor. Farklı interaktif katmanlar sayesinde dış dünya ile anlık temas kuran Moment, tüm bu analog dataların yanında internetin data kaynaklarını da kullanıyor. Doğal olan ile insan imali metaların ortak bağlılığı manasına gelen IoT ARKA (Sanatların İnterneti) örneği olan enstalasyon, yanında yer alan QR kod ve cep telefonları için geliştirilen uygulama sayesinde dünyanın her yerinden çarçabuk deneyimleyebiliyor. Sanatçı, Moment’i hayata geçirme etaplarını şöyle anlatıyor: “Moment, yaklaşık bir buçuk yıl evvel IBM ile yaptığımız projenin devamında oluşan bir fikirdi. Biz IBM ile 2019 yılında dünyanın bulut tabanlı çalışan birinci görsel işitsel, müzik enstrümanını ürettik. O teknolojiden sonra aklımızda ‘Moment’ belirmeye başladı. Asla kendini tekrar etmeyen ve büsbütün internetten edindiği canlı bilgiyi anlık olarak hem işitsel hem de görsel olarak bir sanat çıktısına dönüştürebilecek algoritmaları geliştirebileceğimizi birinci orada fark ettik. Bu teknolojileri kullanarak bir eser yapabileceğimizden Sompo Sigorta’ya bahsettik. Onlar da bu mevzuyu çok beğendiler ve ilerletip projeyi bir yıl içerisinde teslim ettik.”
HAYATIN İÇİNDE SERGİLENMEK İSTERİZ
Ünal, sanatkarlar olarak, ürettikleri yapıtların hayatın içinde sergilenmesinin ve bir hayat biçimine dönüşmesinin en çok istek ettikleri şey olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Son devirlerde halka açık yerlerde sergilenen yapıtları görmeye başladık. Bizler yaptığımız yapıtların sergilendiği yerlere çok dikkat ediyoruz. Yapıtların sadece galerilerde kalmasını istemeyiz. Halka açık alanlarda sergilenmesi bizim çok daha istediğimiz bir şey. O yüzden Moment’in Sompo Sigorta’nın yeni binasında olmasından çok mutluyuz.”
Moment, Sompo Sigorta’nın yeni binasında kalıcı olarak yer alarak sanatseverlerle buluşmaya devam edecek. Dijital sanat yapıtı, hafta içi her gün 08.00-19.00 saatleri ortasında ziyaret edilebilir.