Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, CNN Türk’te Gülşen Coşkun’un iktisada ve gündeme ait sorularını cevapladı. Bakan Nebati’nin açıklamasında öne çıkanlar şöyle:
KAMU PERSONELİNE ZAM
Sayın Cumhurbaşkanımızın birinci iktidara geldiğin günden itibaren ‘dar gelirli vatandaşlarımızın hayatını rahat idame ettirebilmesi için tüm önlemler alınarak devam edilecek’ dedi. Geçen sene minimum fiyatı periyot ortasında artırma yoluna gittik. Tıpkı biçimde memur ve emekli maaşlarımızı da yüzde 25’ten yüzde 30’a çekmiştik. Dar gelirlinin enflasyon karşısında ezilmesinin engelleyecek çok değerli önlemler aldık. Bugün de kamu çalışanlarının maaş artırımı yüzde 45 oldu. Çalışma Bakanlığımız çalışmaları yürütüyordu, biz de kaynağı ayarladık.
Bütçe yeni yıla güçlü girdi, ağır sarsıntı geçirmiş olmamıza karşın kaynak zahmeti yok. 21 yıllık alışkanlık var. Bütçe ve disiplinden taviz vermemenin alışkanlığı. Bu yıl seçim olacağı muhakkak, geçen yıl bütçe gelirlerinde önemli bir artış oldu. EYT ile de bir karar çıkacağını bildiğimiz için 1 Ocak’a girerken çok önemli bir nakit istikrarı ile yılı devrettik. Hatta Ulaştırma bakanlıklarına Tarım bakanlıklarına gereksiniminiz var mı diyerek ödenek sağladık. Cumhurbaşkanımız tarafından verilen muştuların kaynağı hazır.
MAAŞ NE VAKİT YATACAK?
Çalışma Bakanlığı bitirdiği anda biz hazırız. Kaynak hazır.
MEMURA SEYYANEN ARTIRIM YAPILACAK MI?
2002 yılında taban fiyat 122 , an itibariyle 450 dolar. Yani yaklaşık 4 kat artırmışız. Memur maaşlarında da 238 dolarken, şuan da 606 dolar. Bizim misyonumuz kaynak oluşturmak. Cumhurbaşkanımız o kaynak çerçevesinde memur, emekliler ve çalışanların rahat etmesini sağlayacak adımları atar. Hasebiyle 15 Temmuz’u bekleyeceğiz.
ENFLASYON NE VAKİT TEK HANEYE DÜŞECEK?
Biz yüzde 85’e kadar çıkan bir enflasyonun yarattığı problemleri daima birlikte hissettik. Bu yılki amacımız 23.90. Son 6 ayda 42’lik puanlık düşme oldu. ÜFE’ye bakmıyoruz. Orada bağ kopmuştu. Birkaç ay içinde ÜFE’nin TÜFE’nin altına indiğini göreceğiz. Enflasyon aşağı taraflı hareketini devam ettirecek. Enflasyonla uğraşımız batı ülkelerinin yaptığı üzere çok sert anlayışın dışında. Tek haneli enflasyona kademeli olarak geçilmesi amacımız var.
ENFLASYONDAKİ DÜŞÜŞ ETİKETE YANSIDI MI?
Bugünlerde direkt takip ettiğim şey soğan fiyatları. Bugün Mersin’de 7,5 lira düzeyinde. Seçime giden tüm ittifakın tüm iktisat soğan fiyatları üzerine kurması kadar dehşetli bir şey olamazdı. O gün de güldüm. Bu Türkiye’ye bilmemekten kaynaklı. Mevsimle bir geçişten dolayıydı. Nisan ayında yağmur yağdı ve soğanı toplayamadılar şuan topluyorlar ve fiyat düştü.
ET FİYATLARI
Enflasyonla çabayı sabah karar aldım akşama bir şey bekliyorum üzere yapamazsınız. Tarımda da ette de birebir formda. Üreticiyiz kızdırmadan uzun vadeli planlar yapıyoruz. Sübvansiyonların dayanakların gereğinden fazla artırarak üreticilerin korunması lazım.
GIDA FİYATLARI
Bir orta kuraklık endişesiyle irkilmiştim. Mevsimin nisan ayından itibaren olağanlaşması kuraklık kabusunu Türkiye’den çıkardı. Bu yaz çok daha olağan besin fiyatları olağan seyrinde gidecek.
TÜİK İDDİALARI
Böyle bir şey olamaz. Birkaç aydır TÜİK gündeme gelmiyor. Bunlar spekülatif söylemlerdir. Muhalefetin elinde soğan yok o nedenle yürüteceği kampanyaya başa döndürdü ve TÜİK üzerinden yapıyor. TÜİK’in Türkiye genelinde bütçesi ve 2 bin kişilik takımla çalışıyor. Bu güvendikleri birkaç bireyle yapıyor. Onların yaptığı şey internet üzerinden fiyatları alıyor ve metodoloji yapmıyor ve enflasyonu hesapladığını söylüyor. TÜİK’i reddedenler Avrupa’da kullanılan sistemi, dünyanın kabul ettiği sistemi reddediyorlar. TÜİK denetleniyor. TÜİK yalnızca enflasyonu hesaplamıyor. Türkiye ile ilgili tüm istatistikleri hesaplıyor. 81 vilayette 228 ilçede 27 bin 411 iş yerinde 5 bin 246 konuttan kirayla ilgili 895 unsur çeşidi için yaklaşık 564 bin 170 fiyat derlemesi yapılıyor. Artık bu türlü bir kurum var ve birileri çıkıyor bunu kabul etmiyorum diyor. Ülkemiz data yayımlama konusunda Avrupa ülkeleri ortasında en şeffaf ülkelerden. Bizim hesaplamamıza nazaran enflasyon şu kadardır demiyoruz, diyemiyoruz.
“SEÇİM SONRASI KUR YÜKSELECEK” İDDİASI
20 Aralık 2021 öncesinde daima seslendik. Dedik ki ‘Kurdaki çok oynaklık hiçbir formda makro göstergelerle ve Türkiye gerçekliğiyle örtüşmüyor’. Profesörler ‘Serbest düşüş var 30’lara kadar gidecek’ dediler. Geçersiz evrak yayımladılar. Seçim sonrası bu türlü bir şey olması mümkün değil. Kur baskısı diye bir şey yok. Geçen yıl Türkiye 50 milyar dolar yıl cari açık vermiş ve bunu kendi halletmiş.
KURDA “ÇİFT FİYAT” MI VAR?
Serbest piyasada vakit zaman bu türlü oynaklıklar olur. Bu dengesizliğin hissedilebilir bir biçimde ortaya çıkması. Kur artacak telaffuzlarından kaynaklı oluyor. 15 Mayıs’tan sonra kısa müddette istikrara gelecektir. Çok sayıda mevzuat değişikliği yaptık. Savaş, salgın ve sarsıntıyla karşı karşıya kaldık. Fevkalâde periyotlarda kararlar alınır seçimden sonra istikrara gelecektir. Burada değerli olan makasın geniş olmaması. Alım ve satımdaki makasın kabul edilebilir düzeylerin üzerinde olmaması gerekiyor. Bu da var.
KKM NE KADAR SÜRECEK?
Kur muhafazalı mevduat 2,2 trilyon lira. Türkiye’deki mevduatın yüzde 20’sine kadar gelmiş. Çağın buluşu olan çok uygun bir enstrüman. 31 Aralık 2023’te tasfiye edilmesi üzere bir beklentimiz yok. Çünkü çok başarılı bir şey.
KILIÇDAROĞLU’NUN ‘300 MİLYAR DOLAR’ AÇIKLAMASI
Sokağa çıkın bunları söyleyin bunu ciddiye alan sayısı iki elin parmak sayısını geçmez. 1975-2001 yılları ortasında yıllık 500 milyon dolar giriş olmuş Türkiye’ye. Bizim 21 yıllık süreç içerisinde 250 milyar dolar kaynak gelmiş. Yolda geçerken aklına gelmiş bir sayı.
YABANCI YATIRIMCI NE SORUYOR?
Tek sordukları şey ‘Siz faiz artıracak mısınız, artırmayacak mısınız?’. Biz faiz artırmayacağız. Faiz artırımını isteyen kimse yok. Biz ihtilal yaptık ve zihinsel dönüşümü gerçekleştirdik. Türkiye’nin hiçbir aktörü faiz artırımı istemiyor.
KONUT FİYAT VE KİRALARI
Deprem konutları yapılıyor. Depremzedelerimizin vilayetlerine dönmesini sağlayacağız 1 yıl içerisinde. Bunların konut üzerinde baskısı azalacak. Konut üreticileri süratli bir halde arzı gerçekleştirmek için yarışa girmiş durumdalar. Bir tarafta konut fiyatları bir yandan da beklentilere uygun bir halde üretim yapılıyor. Kira üzerindeki baskı da bitecek. Kentsel dönüşümler yapıyoruz. Yarısı bizden kampanyası yapıyoruz, müteahhitlere kredi veriyoruz. Büyükşehirlerimizin 1-2 yıl içerisinde olağanlaştığını göreceğiz.