Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2023 yılına ait “Yıllık Gayrisafi Yurt İçi Hasıla” bilgilerini açıkladı.
Buna nazaran, yıllık datalara dayalı olarak hesaplanan bağımsız yıllık gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), zincirlenmiş hacim endeksiyle 2023’te bir evvelki yıla nazaran yüzde 5,1 arttı.
Üretim yoluna nazaran cari fiyatlarla GSYH, 2023’te bir evvelki yıla nazaran yüzde 76,8 artarak 26 trilyon 545 milyar 722 milyon lira oldu. Gayrisafi yurt içi hasılada en yüksek hissesi yüzde 19,5 ile imalat sanayi aldı. İmalatı, yüzde 13,9 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiratı ve yüzde 9,5 ile ulaştırma ve depolama dalı izledi. Yıllık gayrisafi yurt içi hasılada en düşük hisse hanehalklarının patronlar olarak faaliyetleri için gerçekleşti.
Kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla, 2023 yılında cari fiyatlarla 311 bin 109 lira, ABD doları cinsinden ise 13 bin 243 dolar olarak hesaplandı.
DİĞER HİZMET FAALİYETLERİ YÜZDE 12,7 İLE EN ÇOK BÜYÜYEN DAL OLDU
Diğer hizmet faaliyetleri yüzde 12,7, toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiri yüzde 11,5 ve finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 8,5 ile geçen yıl en çok büyüyen bölümler oldu. Madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 14,7, su temini, kanalizasyon, atık idaresi ve güzelleştirme faaliyetleri yüzde 8,5 ve mesleksel, bilimsel ve teknik faaliyetler yüzde 2,5 ile en çok küçülen kesimler oldu.
Yerleşik hanehalkı sonuncu tüketim harcamaları 2023’te bir evvelki yıl zincirlenmiş hacim endeksine nazaran yüzde 13,6 arttı. Yerleşik hanehalkı sonuncu tüketim harcamalarının cari kıymetlerle GSYH içindeki hissesi yüzde 59,1 oldu. Hanehalkı harcamalarında en yüksek hissesi alan harcama kümeleri sırasıyla yüzde 22,8 ile besin ve alkolsüz içecekler, yüzde 19,7 ile ulaştırma ve yüzde 11,1 ile konut, su, elektrik, gaz ve öteki yakıtlar oldu.
Devletin en son tüketim harcamalarının GSYH içindeki hissesi 2023 yılında yüzde 13,1 olurken, gayrisafi sabit sermaye oluşumunun hissesi yüzde 31,9 olarak gerçekleşti. Bir evvelki yıl zincirlenmiş hacim endeksine nazaran, devletin son tüketim harcamaları yüzde 2,4 artarken, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 8,4 arttı.
Mal ve hizmet ihracatı 2023’te zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 2,8 azalırken ithalatı ise yüzde 11,8 arttı. Harcama prosedürüne nazaran cari GSYH ana bileşenleri içerisinde toplam mal ve hizmet ihracatının hissesi yüzde 31,9, ithalatın hissesi ise yüzde 34,4 oldu.
İŞGÜCÜ ÖDEMELERİ YÜZDE 116,7 YÜKSELDİ
Gelir usulüyle gayrisafi yurt içi hasıla hesaplamalarına nazaran işgücü ödemeleri, 2023’te bir evvelki yıla nazaran yüzde 116,7 artarken, brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 62,3 yükseliş kaydetti.
İşgücüne yapılan ödemelerin cari gayrisafi katma paha içindeki hissesi 2022’de yüzde 26,3 iken bu oran 2023’te yüzde 32,5 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin hissesi ise 2022’de yüzde 53,7 iken 2023 ‘te yüzde 47 olarak gerçekleşti.