Kamu İşçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) zelzele bölgesindeki incelemelerini rapor haline getirdi. KESK Eş Genel Lideri Mehmet Bozgeyik ile bağlı sendikaların yöneticilerinden oluşan heyet 27 Şubat – 2 Mart ortasında Malatya, Adıyaman, Besni, Gölbaşı, Narlı, Pazarcık, Nurdağı, İslâhiye, Samandağ, Antakya, İskenderun ve Osmaniye’de inceleme yaptı. KESK bugün Sendika Genel Merkezi’nde incelemelerle ilgili hazırladığı 4. raporunu açıklamak için basın toplantısı yaptı.
ANKA’nın haberine nazaran raporu, KESK Eş Genel Lideri Mehmet Bozgeyik kamuoyuyla paylaştı. Raporda şu tespitlere yer verildi:
“Deprem devlet kurumlarının, organlarının nasıl da işlevsizleştirildiğini, içinin boşaltıldığını, nitelikten uzaklaştırıldığını, güvenlikçi devlet anlayışının toplumsal devleti nasıl da ortadan kaldırdığını en net haliyle gözler önüne sermiştir. Tek adam rejiminin adeta mottosu haline gelen “işler süratli yürüsün” münasebetinin de ne kadar da içi boş olduğunu, hantallaşmanın ve bürokrasinin rejimin temel karakteri haline geldiğini zelzele sonrası yaşananlar üzerinden herkes daha net gördü.
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER OHAL ELİYLE İKTİDARIN KUŞATMASI ALTINA ALINMIŞTIR: Net olan öteki bir konu ise OHAL’in niye ilan edildiğidir! Sarsıntının sonuçlarının bu derece ağır olmasına yol açan siyasetlerin teşhirini tedbire hedefiyle temel hak ve özgürlükler OHAL eliyle iktidarın kuşatması altına alınmıştır. İstanbul’da, ortalarında çok sayıda sendika şube yöneticilerimiz ve üyelerimizin de olduğu Kızılay’ın ne insanlığa ne ahlaka ne de hukuka sığan çadır satışını, iktidarın sarsıntının sonuçlarının ağırlaşmasına yol açan siyasetlerini protesto etmek isteyenlere yönelik polis saldırısı iktidarın faşizan yüzünü, OHAL’in hedefini bir kere daha göstermiştir. Zelzeleden sonra ortada olmayan devlet artık kalkanıyla, copuyla, gazıyla, cezaevi ile ortada dolaşmaktadır. Tribünlerden hükümeti istifaya çağıran sloganlar sonrası İçişleri Bakanı’nın ‘burada bizim bu sarsıntı sorununa gömüldüğümüzü zannedenler, güvenlik sıkıntısında kalkanlarımızı kaldırmayacağımızı zannetmesinler’ tehdidi ve hodri meydan daveti da kaynakların zelzeleye, kamu hizmetlerine değil polis devletine ayrıldığının itirafı niteliğindedir.
TEK BİR KİŞİNİN DAHİ İSTİFA ETMEMESİNİN DÜNYADA BİR GİBİSİ YOKTUR: Basında her gün gözaltına alınan ya da tutuklanan müteahhitlerle ilgili haberleri okuyoruz. Marmara zelzelesinden sonra yaşananları göz önüne aldığımızda bunun bir gaz alma, reaksiyonları dindirme, müteahhitlerle sınırlayarak kendine muhafaza çemberi oluşturma siyaseti olduğu çok açıktır. Binlerce konut zelzeleye dayanıksız ve yönetmeliğe alışılmamış yapılırken buna sessiz kalan, denetlemeyen, imar aflarıyla teşvik eden iktidardan bugüne kadar tek bir kişinin dahi istifa etmemesinin dünyada bir gibisi yoktur. Bu kadar kibirli, bu kadar tahammülsüz, koltuklarını korumak için bu kadar hukuksuzluğa bulaşmış bir iktidar örneğine rastlamak mümkün değildir.
ÖNÜMÜZDEKİ AYLARDA BESİNE ERİŞİMİN DAHA DA ZORLAŞACAĞINI YERİNDE GÖZLEMLEDİK: Sendikalarımızın Genel ve Eş Genel liderlerinden oluşan bir heyetle 27 Şubat Pazartesi gününden 2 Mart Perşembe gününe kadar Malatya’dan başlayarak KESK uyum çadırları, demokratik kitle örgütleri, siyasi partiler ve mahallî idareler ziyaret ederek zelzele bölgelerindeki son durumu yerinde gördük, inceledik. Depremzedelerle görüşerek meseleler ve tahlile dair fikir alışverişinde bulunduk. Kır ömrünün cazipliğini bitiren siyasetlerle insanları kente sıkıştırma, beton yığınına dönen kentlerin ekolojik ömürden uzak olması, yeşil alanların neredeyse bitirilmiş olması tespitini ve gerçekliğini zelzele anında bir kere daha hissettik. Orta sokakların (aslında sokak yok) cadde olmasından kaynaklı kaçacak bir yerin bulunmaması, caddelerdeki araçların panik halinde trafik kazası yaşama ihtimalinin yüksek olması ve bunun yarattığı hareketsiz kalma halini bizler de yaşadık. Tıpkı formda hayvan ve bitkilere bir kıymet atfetmeyen idare anlayışı nedeniyle sokak hayvanları sayısında çok artış olduğunu, tarım alanlarına beton dökülerek yeni konteyner ve çadırkentler yaratma gayretinin ekolojik yıkımı artırdığını, birebir vakitte tarımla uğraşanların geçiminin daha da zora sokulduğunu, bu nedenle önümüzdeki aylarda besine erişimin daha da zorlaşacağını yerinde gözlemledik.
ADIYAMAN’DA 35-40 BİN ORTASINDA İNSANIN ÖMRÜNÜ YİTİRDİĞİ SÖZ EDİLMİŞTİR: Yıkılan binaların enkazı kaldırılırken rastgele bir tedbir alınmadığını, enkaz kaldırmada çalışan işçinin N-95 (FFP2) maske kullanmadığını, sendikamız SES ve TTB’nin yaptığı ihtarlar sonrası olağan cerrahi maskelerin kullanıldığını yerinde gördük. Bunun önemli sıhhat meselelerine yol açacağı hususu işkolu sendikamız SES ile TTB başta olmak üzere birçok kesim tarafından söz edilmektedir. Malatya ve zelzelenin yaşandığı tüm bölgelerde nüfusun yüzde 90’ının kenti boşalttığı tespiti birçok kesim ve geride kalan depremzedeler tarafından dillendirilmektedir. Gölbaşı ilçesinin yüzde 75’inin yıkıma uğradığı, merkezi hükümetten bir dayanak alınmadığı, yer yer istekli kümelerin çalışmalarının engellendiği bilgisi paylaşılmıştır. Farklı farklı sayılar verilse de ekseriyetle Adıyaman’da 35-40 bin ortasında insanın ömrünü yitirdiği, bilhassa birinci birkaç gün herkesin kendi imkânları ile cenazesini çıkarmak zorunda kaldığı söz edilmiştir. Kentte sıhhat çalışmalarının yüklü olarak sendikamız SES, TTB ve memleketler arası gönüllüler tarafından yapıldığı, müdahale ve birinci yardımda iktidarın panik içinde zelzelesi aratmayacak yanılgılar yaptığını gözlemledik. Adıyaman’daki kamu işçilerine sarsıntıdan kendileri de ağır biçimde etkilenmelerine karşın işe gitme zaruriliği getirildiğini, kendileri de depremzede olan lokal idarecilerin durumu anlayışla karşılayarak esnek yaklaşmaya çalıştıklarını lakin OHAL valilerinin baskıcı siyasetlerle insanların sarsıntı yaralarını sarma, aile, komşu ve akrabaları ile vakit geçirip yaslarını tutmasına bile müsaade etmediğini yaptığımız çalışmalar ve görüşmeler sonucunda tespit ettik. Başka yerlerde de lisana getirilen ve canımızı bir defa daha yakan bir gerçekliğin Narlı’da daha yaygın yaşandığını gördük. Yapılan yardımların bile yandaşa verildiği, muhtarlar eliyle yapılan dağıtımda yandaşlara ve birinci derece yakınlarına öncelik verildiği, halka eşit bir formda yardımın gitmediği birçok kişi tarafından lisana getirildi.
DEMOGRAFİK YAPININ DEĞİŞTİRİLME TELAŞI ÇOK GÜÇLÜ: Yıkımın en ağır olduğu ilçelerden olan Nurdağı’ndan sonra sırasıyla Gaziantep, İslâhiye, Samandağ, Antakya, İskenderun ve Osmaniye’de KESK Uyum çadırlarını, başka sivil dayanışma ağlarını ziyaret ettik. Yıkılan yerleri, kaldırılan enkazları da yerinde görme fırsatımız oldu. Samandağ ve Antakya da halkta kentin demografik yapısının değiştirilme tasasının çok güçlü olduğunun altını çizmek istiyoruz. Aslında bu telaş İskenderun, Elbistan, Pazarcık, Adıyaman üzere yerlerde de mevcuttur. İktidarın tekçi anlayışı, zelzelede dahi geçmişi karanlık gerici vakıflarla girilen bağlar bu derdin anlaşılır ve haklı olduğunu göstermektedir. Bu vilayet ve ilçelerde de birinci müdahalelerin, yardımlaşma ve dayanışmanın KESK, demokratik kitle örgütleri ve belediyeler tarafından yapıldığı, enkaz kaldırmada gerekli tedbirlerin alınmadığı, elbise yıkama ve duş sıkıntısından kaynaklı sıhhat meseleleri olduğu söz edilmiştir. Heyetimizin ziyareti sırasında KESK, SES, TTB, Veteriner Doktorlar Birliği, Eczacılar Odası ve Demokratik kitle örgütlerinin bulunduğu Sevgi Parkı’nın Valilik talimatıyla boşaltılmak istenmesi durumu yaşanmış, buna rağmen Antakya Dayanışma Platformu olarak basın açıklaması yapılarak anti demokratik tavır protesto edilmiştir. Bir gün sonra yapılan görüşmeler sonucu Sevgi Parkı’ndaki çadırlar daha uygun bir alana taşınmıştır.
AYRIMCILIK TENKİTLERİ AĞIR: İktidarın sarsıntı bölgelerindeki çalışmalarında çok istikametli bir ayrımcılık olduğuna dair ağır tenkitler ve değerlendirmeler mevcuttur. Etnik kimliğe, mezhebe, muhalif kimliğe, cinsiyete dayalı, mülteci zıtlığı biçiminde gelişen ayrımcılık zelzelenin yarattığı zorluklara toplumsal fay çizgilerinin derinleşmesi üzere yeni kırılmalar eklenmektedir. Sarsıntının dahi iktidarı ayrımcı siyasetini zerre kadar sorgulamaya götürmemiş olmasını ideolojik ideolojisine, kapitalist zihniyetine ve tekçi anlayışına bakarak pahalandırmak bizleri daha objektif sonuçlara ulaştıracaktır. Sarsıntı sonrası devletin geç gelmesi, çadırkent ve konteynerkentlerin hala yetersiz oluşu, havaların soğuk oluşu üzere nedenlerden ötürü adeta kavimler göçüne benzeri bir göç yaşanmaktadır. İktidarın yerinde önlem almak ve muhtaçlıkları karşılamak yerine adeta göçleri teşvik ettiği ya da en optimist varsayımla seyrettiği görülmektedir. ‘Fırsat bu fırsat’ denilerek seçimlere yönelik bir hesap mı yoksa uzun vadeli daha farklı toplumsal mühendislik mi yapılmaktadır, bilemiyoruz. Tek adam rejimlerinin bellek silme konusundaki pratikleri, sarsıntı sonrası bu tehdidi daha da büyütmektedir. Başta AFAD Vilayet Müdürlükleri olmak üzere iktidara bağlı resmî kurumlar depremzedelere yönelik yapılan çalışmalar konusunda STK’ler ile iş birliğine gitmemekte, STK’lar kimi yerlerde önemli engellemelerle karşılaşmaktadır. İktidarın muhalif partilerden seçilen mahallî idarelerle iş birliği yapmama tavrı devam etmektedir. Atanan koordinatör valiler ise daha çok güvenlik problemleriyle ilgilenmektedirler.
BİRÇOK YERDE SALGIN TEHLİKESİ BAŞ GÖSTERMİŞTİR: Sarsıntının en çok etkilediği yerlerde sıhhate erişimde önemli dertler vardır. Çadır meselesinin dahi tam olarak çözülmemiş olması, suların kirlenmesi, oluşturulan çadırkent ve konteynerde banyo ve tuvalet probleminin standartların çok uzağında olması, hava durumu üzere nedenlerden ötürü birçok yerde salgın tehlikesi baş göstermiştir. Sarsıntı bölgelerindeki Aile Sıhhat Merkezlerinin (ASM) neredeyse tamamı kapalıdır. Zira bir kısmı yıkılmış, bir kısmı ağır hasarlı hale gelmiştir. Kısmen şartları olanlar da daha yeni yeni açılmaktadır. Lakin buralarda çalışan işçiler de depremzede olduğu için travma durumları devam etmektedir. Havaların soğuk olması nedeniyle bilhassa geceleri soba kullanılmakta ve bu sobalarda kalitesiz kömür kullanılmaktadır. Çadırların kalabalık olması da bu duruma eklenince üst teneffüs yolu enfeksiyonlarında önemli bir artış gözlenmektedir.
KÖYLERDE BİT VE UYUZ SALGINI BAŞLAMIŞ DURUMDADIR: Genel manada tuvalet ve banyo sorunu devam etmektedir. Köylerde seyyar tuvalet yoktur. Kalabalık nahiye, ilçe ve vilayetlerde gereğince tuvalet bulunmamakta, birden fazla yerde ise tuvaletlerin sistemli temizliğinin yapılmamasından kaynaklı sıhhati tehdit eden kirlilik yaşanmaktadır. Banyo sayısının kâfi olmaması da uyuz ve bit salgınlarına taban hazırlamaktadır. Köylerde deterjan bulunabilirse çamaşırlar taşıma su ile ellerde yıkanmaktadır. Kazanlarda ısıtılan sular ile çadır içinde banyo yapılabilmektedir. Sarsıntı olduğu günden bu yana banyo yapamayan beşerler bulunmaktadır. Kimi köylerde bit ve uyuz salgını başlamış durumdadır.
GELECEĞE DAİR BELİRSİZLİK TOPLUMSAL BİR TRAVMAYA DÖNÜŞMÜŞTÜR: Depremzedeler göç ettikleri vilayetlerde de öncelikle dayanışma münasebetleri ile yaşama tutunma uğraşı içerisindedirler. Mesken ve iş bulma en temel sorun haline gelmiştir. Kira fiyatları vahim seviyelerde artış göstermiştir. Geleceğe dair belirsizlik toplumsal bir travmaya dönüşmüştür. İstanbul, İzmir üzere vilayetlere göç etmek zorunda kalanlar buralarda sarsıntı olabileceği derdi ile önemli ruhsal meseleler yaşamaktadır. Vilayetlere gelen depremzedeleri rastgele bir resmi kurum karşılamamakta, bir kayıt tutulmamaktadır. Resmî kurumlar tarafından depremzedelere yönelik nizamlı aktüel bilgilendirmeler yapılmamaktadır. Otellere yerleşen depremzedelerin kahvaltı muhtaçlıkları oteller tarafından karşılansa da öğle ve akşam yemeklerini kendileri karşılamak zorunda kalmaktadırlar. Lise ve üniversitelere giriş imtihanına girecek gençlerin imtihana odaklanma, vilayet dışına çıkanların adaptasyon ve genel olarak gelecekleriyle ilgili dertli oldukları sıklıkla lisana getirilmektedir.” (HABER MERKEZİ)
RAPORUN TAMAMI…