AAtölye’de Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası’na konuk olan Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, gündeme ait soruları yanıtladı, değerlendirmelerde bulundu.
TÜM DÜNYAYA 500 YIL YETECEK
Dönmez, borda Türkiye’nin üretim kapasitesinin yıllık 2,6-2,7 milyon ton olduğunu, bunun 2,5 milyon tonunun ihraç edildiğini söyledi.
Türkiye’nin bu alanda dünyada pazar hissesinde birinci sırada olduğuna dikkati çeken Dönmez, “Dünyada tüketilen borun yüzde 62’sini biz üretip satıyoruz. Rezervin de yüzde 72’si bizde. Tahminen 500 yıl tüm dünyaya yetecek rezervimiz var.” diye konuştu.
1 MİLYAR DOLARLIK BOR İHRACATI
Dönmez, dünyada yaklaşık 5 milyon tonluk bor tüketimi olduğuna dikkati çekerek, “Son derece kritik bir alan. Geçtiğimiz yıl 1 milyar doların üzerinde bir ihracatımız oldu. Bu sene de 1 milyar doların üzerinde bir ihracat gelirimiz olacak.” dedi.
Bor elementinin kullanım alanının artırılmasının kıymetine değinen Dönmez, şunları kaydetti:
“Ar-Ge çalışmalarıyla bu eserin kullanılabilirliğini artırmak istiyoruz. Mesela borda katma pahalı uç eserler üretme gayemiz var. Bunun da birinci uygulamasını bu yıl hayata geçireceğiz. İki yıl evvel temelini atmıştık. Bor Karbür Tesisi’ni bu yıl içerisinde üretime alacağız. Maden yüzde 100 esasen bizim. Burada teknolojiyi transfer ettik, Türkiye’de üretilecek. Hem iç piyasadaki talebi karşılayabileceğiz hem de yurt dışına bu eserleri satabilir hale geleceğiz. Son iktisat modelimizde Sayın Cumhurbaşkanımızın sıkça söz ettiği, yatırım, istihdam, üretim, ihracat dörtlüsünü tamamlayan en hoş örneklerden birisi olacak. Yatırım yapıyoruz, istihdam olacak, üretimi yapacağız ve ihracata dönük çalışacağız. Bu yıl içerisinde hayata geçirmiş olacağız.”
“ÇİN’DEN SONRA EN BÜYÜK REZERV TÜRKİYE’DE”
Dönmez, az element rezervinde Çin’den sonra en büyük rezervin Türkiye’de bulunduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Dünyada ismi konmamış bir çaba ‘savaş’ varsa bu da ender elementlerle ilgili yaşanıyor. Zira paranız da olsa alamayacağınız nadirlikte elementler mevcut. Altına erişebiliyorsunuz, evet kıymetli fakat erişim var. Dünyada daha az bulunan, altından daha kıymetli elementler var. Son keşfimizle birlikte, Çin’den sonra tek alanda ikinci büyük ender element rezervi keşfettik. Neredeyse 700 milyon tonluk bir cevherden bahsediyoruz. Bunun hepsi net üretim değil. Cevheri alıyoruz işliyoruz. Bundan 570 bin ton civarında cevheri işleyeceğiz, belli kalemlerde ve ölçülerde kimi eserleri elde edeceğiz.”
Bu kapsamda laboratuvar çalışmalarının Türkiye’de gerçekleştirildiğine işaret eden Dönmez, “Bu yıl içinde pilot tesisimizi tamamlayacağız. Bunun da hazırlığını şu an yapıyoruz. Lityumda da benzeri uygulamamız vardı. Eskişehir Beylikova’da ender elementlerden biri olan lityumu üretiyoruz. e-mobiliteden bahsediyorsak, bunun içinde lityum, küçük hacimlerde yüksek ölçüde elektriği depolamada kullanılan bir element. Öteki elementler de var lakin lityum bir çok açıdan avantajlı. Lityumda da bir atağımız var. Pilot üretime geçmiştik, seri üretimde de yıllık 600 ton kapasiteye ulaşacağız. Birinci etapta ithalatın yarısını yerlileştirmiş olacağız.” ifadelerini kullandı.