Dr. Ayten Salih Berkalp, Kıbrıs Türkü’nün varoluş çabasının sembol ismi. “Beyaz Önlük”ün bayanlar için bırakın Kıbrıs’ta tüm dünyada tabu olarak kabul edildiği yıllarda Kıbrıs’ta İngiliz sömürge idaresi ve Rum toplumunun baskısı altında, her an öldürülme tehlikesiyle karşı karşıya doktorluk yaptı. 20 Temmuz’un yıldönümünde Cumhuriyet’e konuşan Berkalp şunları söyledi: “1878’den beri İngiliz Kolonisi’nde Türklüğe, Türk bayrağına hatta Türk ulusal marşını okumaya dahi hasret kalan Kıbrıslı Türkler yıllarca Türkiye’nin müdahalesini beklediler.
20 Temmuz sabahı erken saatlerde çıkarmanın başladığı gün radyodan işitince ağlamaklı olmuştuk. Ben de birinci gün sabah 8’den akşam 8’e kadar üç tarafı kara, bir tarafı denizden Rumların ağır sikkeleriyle Türk hastanesinden 17 şehit ve 164 yaralı ile uğraştıktan sonra “Bello Turko” yani “deli Türk”, “Şillo Turko” yani “köpek Türk” diye hastaneyi teslim almaya gelen Rumların sesleriyle demoralize olmuştum. Kan gölüne dönen yatağıma gözüm daldı. Tabip olduğumu, yalnızca yaralıların değil tüm Türk halkının benden hizmet beklediğini hatırlayarak birden kendime geldim. Yılmadan tüm Türklerle birlikte usanmadan misyona devam ettim.
Bu varoluş savaşında bilhassa eşlerini feda eden, öğretmeniyle sıhhat çalışanıyla Türk kadınını minnet ve hürmetle anımsamalıyız.”